စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှု (GDP) အကြောင်း အကျဉ်းချုပ်
စုစုပေါင်း ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှု သို့မဟုတ် ဂျီဒီပီ (GDP) ဆိုသည်မှာ နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးပမာဏကို တိုင်းတာသည့် စနစ်တစ်ခုဖြစ်သည်။
၎င်းသည် သတ်မှတ်ထားသော ကာလတစ်ခု (ဥပမာ - တစ်နှစ်) အတွင်း တိုင်းပြည်၏ နယ်မြေအတွင်း၌ အပြီးသတ် ထုတ်လုပ်လိုက်သော ကုန်ပစ္စည်းများနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများ အားလုံး၏ စုစုပေါင်း ဈေးကွက်တန်ဖိုး ကို ဆိုလိုသည်။
ဂျီဒီပီ တွက်ချက်ခြင်း (အသုံးစရိတ် ချဉ်းကပ်နည်း)
ဂျီဒီပီကို အလွယ်ကူဆုံး တွက်ချက်ပုံမှာ ကုန်ကျစရိတ် (Expenditure) များကို ပေါင်း၍ တွက်ချက်ခြင်းဖြစ်သည်။
C (Consumption): ပုဂ္ဂလိက စားသုံးသူများ၏ အသုံးစရိတ် (စားကုန်၊ ငှားရမ်းခ၊ ဆေးကုသခ စသည်)
I (Investment): စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ၏ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု (စက်ပစ္စည်းဝယ်ယူမှု၊ စက်ရုံအသစ်ဆောက်မှု) နှင့် အိမ်ထောင်စုများ၏ အိမ်အသစ်ဝယ်ယူမှု
G (Government Spending): အစိုးရ၏ ကုန်ပစ္စည်းနှင့် ဝန်ဆောင်မှုများအပေါ် ကုန်ကျစရိတ် (ဝန်ထမ်းလစာ၊ လက်နက်ဝယ်ယူခ)
NX (Net Exports): ပို့ကုန် (X) ထဲက သွင်းကုန် (M) ကို နုတ်ခြင်း (ပြည်ပနဲ့ ကုန်သွယ်မှုမှ ရရှိတဲ့ အသားတင်တန်ဖိုး)
အဓိက ကန့်သတ်ချက်များ (ဝေဖန်ချက်)
ဂျီဒီပီသည် စီးပွားရေး တိုးတက်မှုကို အဓိကပြသသော်လည်း လူနေမှုအဆင့်အတန်းကို တိကျစွာ ဖော်ပြနိုင်ခြင်း မရှိသည့် အားနည်းချက်များ ရှိသည်။
မှောင်ခိုဈေးကွက်နှင့် အိမ်တွင်းလုပ်ငန်းများ မပါဝင်ခြင်း: တရားမဝင် လည်ပတ်မှုများနှင့် ငွေကြေးမသုံးစွဲသော (ဥပမာ - အိမ်ရှင်မ၏ အိမ်တွင်းလုပ်ငန်း၊ လုပ်အားပေးခြင်း) တို့ကို ထည့်မတွက်ပါ။
ပတ်ဝန်းကျင် ပျက်စီးမှုများကို ထည့်မတွက်ခြင်း: သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းရေး သို့မဟုတ် ပျက်စီးမှု ပြန်လည်ပြုပြင်ရေး ကုန်ကျစရိတ်များကို စီးပွားရေး တက်စေသည့် အသုံးစရိတ်အဖြစ်သာ ရေတွက်သည်။ (ဥပမာ - ရေနံဖိတ်စင်လို့ ရှင်းလင်းရရင် ဂျီဒီပီတက်မည်။)
ဆင်းရဲချမ်းသာ ကွာဟမှုကို မဖော်ပြခြင်း: ဂျီဒီပီ တက်သော်လည်း ဝင်ငွေများမှာ လူနည်းစုထံသာ ရောက်နေခြင်းရှိမရှိကို မပြသနိုင်ပါ။
တစ်ဦးချင်း ဂျီဒီပီ (GDP per capita) သည် လူနေမှုအဆင့်အတန်းကို ခန့်မှန်းရန် အသုံးပြုကြသော်လည်း အထက်ပါ ကန့်သတ်ချက်များကြောင့် လူတို့၏ စစ်မှန်သော ဘဝနေထိုင်မှုနှင့် ပျော်ရွှင်မှုကို အပြည့်အဝ ကိုယ်စားမပြုနိုင် ဟု ဝေဖန်မှုများ ရှိပါသည်။